SAİD HALİM PAŞA’DA HUKUK VE TOPLUM İLİŞKİSİ

Hukukun temelde toplumsal bir olgu olduğu, toplum dikkate alınmadan hukukun mahiyetine dair yetkin anlama çabasının yürütülemeyeceği açıktır. Bu çabası ise iki koldan yürütülmek durumundadır. Birincisi, yerelliklere inmeden mutlak olarak hukuk dediğimiz olgunun yine aynı ölçekte kavramıyla ilişkisinin incelenmesidir. İkincisi, ayrı toplumlarda halihazırda yaşayan ve tevarüs edilen ile ait olduğu arasındaki ilişkinin noktadaysa aktörlerin incelenmesi önem taşımaktadır. çalışmamızda Osmanlı’nın son yüzyılında başlayıp Cumhuriyet’le devam eden siyasal, sosyal hukuksal değişim sürecinde etkin aktörlerden biri olan Said Halim Paşa’nın ilişkisi çerçevesinde görüşleri incelenmektedir. yandan, hem II. Abdülhamid devrinde de İttihat Terakki Sadrazamlık Parti Genel Başkanlığına kadar uzanan yüksek bürokratik siyasi görevleriyle uygulamacı iken diğer yandan da fikri mesaisini aktif biçimde sürdürmüştür. Halim, düşünsel çalışmalarının odağına devletin milletin çöküntü çözülmeden nasıl kurtarılabileceği sorununu almıştır. Uygulayıcı teorisyen kimliğiyle faal aktör sorunlara eğilen, bu kapsamda hukuka hukuk-toplum ilişkilerine değinen konunun Türkiye eksenli ele alınışlarında fikirleri alınması gereken önemli düşünürlerden biridir.